Ból odcinka lędźwiowo-krzyżowego kręgosłupa jest jedną z najczęstszych dolegliwości wśród ludzi bez względu na wiek czy pochodzenie. Dotyczy zarówno dzieci, jak i osób starszych. Zwiększenie liczby populacji oraz starzejące się społeczeństwo sprawiły, że obserwujemy wówczas wzrost długości życia z niepełnosprawnością, której powodem jest ból dolnego odcinka kręgosłupa( 1-2) . Mimo odnotowania największego wzrostu w krajach o niskich i średnich dochodach, problem dotyczy każdego zakątka świata, stanowiąc jednocześnie główną przyczynę niepełnosprawności( 3) .
Ból odcinka lędźwiowo-krzyżowego kręgosłupa wpływa na jakość życia
Dolegliwości bólowe w odcinku lędźwiowo-krzyżowym mają ogromny wpływ na jakość życia ludzi. Poza ograniczeniem codziennej aktywności są często powodem zaburzeń snu i ogólnego zmęczenia organizmu4. Niezaprzeczalny wpływ na pogorszenie stanu zdrowia ma współistnienie innych chorób oraz dostęp do opieki zdrowotnej. W związku z tym wzrost zachorowań w krajach mniej zamożnych jest znacznie bardziej widoczny w stosunku do krajów bogatszych. Skutkuje to wprowadzaniem leczenia znacząco różniącego się od nowoczesnych metod diagnostycznych i terapeutycznych wykorzystywanych w krajach rozwiniętych.
Pozycja siedząca, a ból odcinka lędźwiowo-krzyżowego
Rozwój technologii sprawił, że coraz więcej z nas spędza wiele godzin dziennie w pozycji siedzącej. Możliwość pracy zdalnej przed monitorem komputera, zakupy online czy też brak konieczności wychodzenia z domu w celu załatwienia spraw urzędowych powodują, że większość obowiązków życia codziennego jesteśmy w stanie załatwić z domu. Dodając do tego godziny spędzone w samochodzie okazuje się, że większość dnia spędzamy siedząc. Takie rozwiązania niewątpliwie ułatwiają codzienne funkcjonowanie, jednak warto mieć świadomość, że długotrwała przyjmowanie tego typu pozycji w połączeniu z brakiem aktywności fizycznej mogą być przyczyną bólu dolnego odcinka pleców (LBP - Low Back Pain)5.
Pozycja siedząca generuje obciążenia na poziomie 140% w stosunku do pozycji stojącej. Wartość ta może wzrosnąć nawet do 185% w chwili przyjęcia nieodpowiedniego ułożenia ciała6. Problem dotyczy zarówno dzieci, które zamiast zabawy na podwórku wybierają grę komputerową, spędzając często większą część dnia przed monitorem, ale również dorosłych, dla których praca zdalna jest codziennością i którzy jednocześnie nie pamiętają o zmianie ułożenia ciała, czy wprowadzaniu dodatkowej aktywności.
Ból odcinka lędźwiowo-krzyżowego kręgosłupa poprzez długotrwałe korzystanie ze smartfona
W badaniach wykazano, że długotrwałe korzystanie ze smartfona w pozycji siedzącej w szczególności u nastolatków z LBP prowadzi do wyraźnego zwiększenia kifozy piersiowo-lędźwiowej oraz lordozy lędźwiowej7, wynikiem czego jest występowanie zwiększonych naprężeń w obrębie krzywizn kręgosłupa oraz nasilenie bólu. Częstotliwość występowania dolegliwości bólowych kręgosłupa na przestrzeni ostatnich lat znacząco wzrosła. Wśród dorosłych od 60 do 80% w pewnym okresie swojego życia odczuwa ból krzyża, ponadto obserwowana jest aktualnie tendencja obniżania się wieku zachorowalności, co stanowi o społecznym wymiarze problemu8.
Czynniki mechaniczne, które wpływają na ból odcinka lędźwiowo-krzyżowego kręgosłupa
Czynniki mechaniczne, do których zalicza się przeciążenia statyczne wywołane długim przebywaniem w pozycji siedzącej, pracą w pochyleniu oraz dynamiczne związane z gwałtownym ruchem, czy poślizgnięciem są najczęstszą przyczyną bólów krzyża, stanowiąc aż 90%. Wszelkie schorzenia reumatyczne, ciężkie patologie korzeni nerwowych, zapalenia swoiste, nieswoiste oraz nowotwory to zaledwie 10% przyczyn występującego bólu9.
Profilaktyka i rehabilitacja kręgosłupa odgrywa niezwykle istotną rolę
Szybkie dostrzeżenie problemu i odpowiednia diagnoza ułatwiają jego zwalczenie za pomocą rehabilitacji. W wyniku zbyt późnego rozpoznania może wystąpić konieczność leczenia operacyjnego. Profilaktyka w przypadku kręgosłupa odgrywa niezwykle istotną rolę, pomagając zachować ciało i umysł w jak najlepszej kondycji przy jednoczesnym zaoszczędzeniu stresu związanego z możliwym wystąpieniem urazu.
Bibliografia:
1 Buchbinder, R., van Tulder, M., Öberg, B., Costa, L. M., Woolf, A., Schoene, M., Croft, P., Hartvigsen, J., Cherkin, D., Foster, N. E., Maher, C. G., Underwood, M., Anema, J. R., Chou, R., Cohen, S. P., Ferreira, M., Ferreira, P. H., Fritz, J. M., Genevay, S., … Turner, J. A. (2018). Low back pain: a call for action. The Lancet, 391(10137), 2384–2388.
2 Hurwitz EL, Randhawa K, Yu H, Côté P, Haldeman S. The Global Spine Care Initiative: a summary of the global burden of low back and neck pain studies. Eur Spine J. 2018; 27 :796–801.
3 Hartvigsen, J., Hancock, M. J., Kongsted, A., Louw, Q., Ferreira, M. L., Genevay, S., Hoy, D., Karppinen, J., Pransky, G., Sieper, J., Smeets, R. J., Underwood, M., Buchbinder, R., Cherkin, D., Foster, N. E., Maher, C. G., van Tulder, M., Anema, J. R., Chou, R., … Woolf, A. (2018). What low back pain is and why we need to pay attention. Lancet (London, England), 391(10137), 2356–2367.
4 www.praktyczna-ortopedia.pl/artykul/tyzanidyna-w-bolach-kregoslupa
5 Park, S. M., Kim, H. J., Jeong, H., Kim, H., Chang, B. S., Lee, C. K., & Yeom, J. S. (2018). Longer sitting time and low physical activity are closely associated with chronic low back pain in population over 50 years of age: a cross-sectional study using the sixth Korea National Health and Nutrition Examination Survey. The Spine Journal : Official Journal of the North American Spine Society, 18(11), 2051–2058.
6 www.holdtheline.pl/prawidlowa-postawa-ciala-profilaktyka-kregoslupa/
7 In, T. S., Jung, J. H., Jung, K. S., & Cho, H. Y. (2021). Spinal and Pelvic Alignment of Sitting Posture Associated with Smartphone Use in Adolescents with Low Back Pain. International Journal of Environmental Research and Public Health, 18(16). https://doi.org/10.3390/IJERPH18168369
8 www.euromedica-awg.pl/pl/zespoly-bolowe-kregoslupa.html
9 Bujalska, B., Michalak, J. Porównanie skuteczności terapii w prywatnej placówce wykonującej zabiegi finansowane z Narodowego Funduszu Zdrowia oraz w prywatnych gabinecie fizjoterapeutycznym w zespole bólowym odcinka lędźwiowego kręgosłupa, Retrieved February 23, 2023, from www.wydawnictwo-tygiel.pl
